بررسی تأثیر کود‌‌های زیستی و آلی بر خصوصیات مورفولوژیک و فیتوشیمیایی گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & C. A. Mey.)

گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & C. A. Mey.) گیاهی علفی، دو ساله یا چند ساله و از گیاهان دارویی مهم خانواده گل گاوزبانیان می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر کود‌های زیستی و آلی بر ویژگی‌های مورفولوژیک و فیتوشیمیایی گل گاوزبان ایرانی است. این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار از کود‌های زیستی و آلی و هریک در سه سطح اجرا شد. تیمار‌ها شامل کود ورمی‌کمپوست به نسبت حجمی 10، 20 و 30 درصد، کود مرغی به نسبت حجمی 5، 10 و 20 درصد، کود بیوسولفور به میزان 5، 10 و 15 گرم، کود نیتروکسین به میزان 5، 10 و 15 میلی‌لیتر به‌صورت بذر مال، کود هیومیکس به میزان 100، 200 و 300 گرم در 5 میلی‌لیتر آب به‌صورت بذر مال و شاهد بودند. شاخص‌های ارتفاع گیاه، تعداد ساقه، تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، تعداد گل، طول کاسه گل، طول جام گل، وزن خشک و همچنین میزان آنتوسیانین و فلاونوئید اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که سطوح مختلف کود‌های زیستی و آلی تأثیر معنی‌داری بر صفات مورفولوژیک و فیتوشیمیایی داشت. به‌طور کلی کود هیومیکس 300 گرم بهترین تیمار از نظر افزایش تعداد ساقه و تعداد گل بود و کود مرغی 20% و ورمی‌کمپوست 30% بهترین تیمار‌ها از نظر تأثیر بر میزان آنتوسیانین و کود هیومیکس 300 گرم و کود مرغی 10 و 20 درصد بهترین تیمار‌ها از نظر تأثیر بر میزان فلاونوئید بودند. بنابراین با توجه به اثرات مخرب کود‌های شیمیایی و همچنین آثار مطلوب مشاهده شده از کود‌های زیستی و آلی به‌منظور کشت متابولیک و نیز گسترش کشاورزی پایدار، مصرف کود‌های زیستی و آلی به‌منظور توسعه کشت گل گاوزبان ایرانی توصیه می‌شود.